Sự khác biệt giữa đạo đức và phúc đức: Thay đổi cả CUỘC ĐỜI

1. Sự khác biệt giữa công đức và phước đức

Nhìn chung, trong các cuốn kinh, khái niệm giữa công đức và phước đức không khác nhau là bao. Chúng đều mang ý nghĩa của một hành động lành, một việc thiện, một việc có đức.

Cùng một hành động có thể dẫn đến hoặc phước đức hoặc công đức. Nếu chúng ta bố thí với ý định được phước báu sau này thì có nghĩa là ta được phần phước đức, nếu chúng ta bố thí với tâm ý giảm thiểu tham sân si thì chúng ta đạt được phần công đức.

	Phước đức	Công đức
Đối tượng	Cầu điều lành cho chính bản thân hoặc cho gia đình mình.	Hồi hướng lợi ích cho chúng sinh, muôn loài.
Việc làm	Những việc thiện được làm ở bên ngoài hình tướng như bố thí, cúng dường, từ thiện, giúp ích cho mọi người…	Những việc tập trung khía cạnh nội tâm, dùng trí sáng suốt, thấu rõ sự thật, tu tập để tự cải thiện mình và làm giảm thiểu những ham muốn, giận hờn, si mê.
Giới hạn	Phước đức bao gồm tài vật của cõi người, trời, mang lại hạnh phúc, giàu sang, thông thái,.. nên chỉ tạm bợ và còn trong vòng luân hồi sanh tử.	Công đức siêu việt khỏi luân hồi sanh tử để dẫn đến Phật quả.
Thời hạn	Phước đức hữu lậu nghĩa là xài sẽ hết.	Công đức vô lậu nghĩa là dùng mãi cũng không hết cho tới ngày thành Phật.

 

Cùng một hành động bố thí với tâm niệm đạt được quả báo trần tục thì mình sẽ được phước đức; tuy nhiên cũng là bố thí nhưng với quyết tâm giảm thiểu tham lam bỏn xẻn, muốn tốt cho muôn loài mình sẽ được công đức. Hơn nữa, tuy phước báo ở bên ngoài trợ giúp rất nhiều cho sự tu tập nội tâm, nhưng không thể vì đó mà có được công đức.
Tổ Huệ Năng từng nói: “Xây chùa, bố thí, cúng dường chỉ là tu phước, không thể lấy phước làm công đức được. Công đức ở tại Pháp thân, không phải ở phước điền. Tự trong pháp tánh đã có công đức”.

Vì hầu hết chúng ta không phân biệt được công đức và phước đức nên bản thân dù tạo ra nhiều phước nhưng không dành thời gian để tu tập trí huệ, cho nên vẫn thường xuyên cảm thấy phiền não.
Thực tế là không ít người chăm chỉ làm từ thiện, giúp đỡ người khác nhưng vẫn hay cảm thấy không vui. Thậm chí, có những bám chấp vào những việc phước thiện đã làm hoặc bị người ta “ăn cháo đá bát” liền gia tăng phiền não. Tuy tu tập phước báo ở bên ngoài là một điều tốt, nhưng chưa thể giúp mình thoát khỏi khổ đau sinh tử luân hồi. Chỉ có người biết tu tập công đức mới có thể vượt thoát sinh tử. 
Hiểu sự khác biệt giữa công đức và phước đức không phải để thấy cái nào hơn cái nào kém mà là để biết rằng khi ta chưa làm được việc gì lớn thì cứ bắt đầu bằng những việc nhỏ. Có thể ban đầu ta làm những việc tốt là vì mình, vì gia đình nhưng theo thời gian khi bản thân đã biết đủ, ta ban tặng lòng tốt của mình cho muôn loài.

Chẳng ai có thể ngay lập tức biết cách tạo ra công đức, mọi thứ diễn ra từ từ như việc xây móng cho nhà cao tầng vậy. Ban đầu có thể là từng viên gạch ghép lại nhưng theo thời gian nó có thể là tòa nhà chọc trời. Thế nên việc tưởng như rất nhỏ như tu phước cũng không nên xem nhẹ vì nó là nền tảng cho việc xây dựng công đức sau này.

Dù sao ta vẫn chỉ là những người không hoàn hảo đang sống ở cõi ta bà này, đoạn sạch tham – sân – si không phải là việc dễ. Thế nên, ban đầu chúng ta có thể thực hiện những việc tốt, có chút mong cầu, chờ đón được báo đáp nhưng khi ta làm mọi việc thành quen, ta sẽ dần quên được điều này, ta sẽ biết giúp người khác vô tư hơn, khi đó chúng sẽ trở thành công đức. 

Nhìn chung, cả phước đức và công đức phải được tu tập song hành.